stamboom

Ik voel me altijd een beetje schuldig als ik bij Hafiz thuis kom. Ik ken Hafiz al 4 jaar, een goede vriend uit Tamale. Ik ben reeds vaak bij hem thuis over de vloer geweest, en zo ook afgelopen weken.

Elke keer als ik bij hem thuis ben overvalt me een gevoel van ongemak omdat hij elke keer weer moet uitleggen wie zijn moeder is, wie zijn zussen zijn. "Die man net, dat was mijn vader, maar dat weet je toch?". Hij stelt me dan weer voor aan zijn zus, dan aan zijn in-law. Als ik me voorstel is het vaak "oh but you have met her..". Ik voel me ongemakkelijk omdat het juist in een land als Ghanae altijd erg op prijs gesteld wordt om de familie te kennen. Kennen zie ik als weten wie de ouders of de zus of de broer is. Herkenning de volgende keer en gewoon weten hoe het gezin in elkaar zit.

Met enige schaamte na al die jaren dat ik over de vloer kom stelde ik voor om een stamboom te maken om de boel daar een beetje beter te begrijpen. Vol goede moed en een A4tje begon ik bij Hafiz zelf. "hoeveel broers en zussen heb je Hafiz?"

"Oh? uh... I don't know (met ondertussen een gezicht van.. jeetje.. wat een vráág!). uhhh." Hij begon te tellen. Ok. 7 in totaal. Goed ik teken het op het A4tje, ondertussen ratelt mijn bovenkamer, vraag me af waarom dit nou zo een rare vraag is. "En hoeveel vrouwen heeft je vader.", "Oh..." nog meer verbazing.. hoe kon hij dat nou weten? Nu heeft hij er 2, maar een aantal zijn vertrokken, gescheiden, overleden of gewoon niet meer hier. Hoeveel halfbroers of zussen durfde ik nog te vragen. Bijna a bridge too far als je niet eens weet hoeveel vrouwen je vader heeft gehad. Nou een groffe schatting kwam uit op een man of 13. "kunnen er wel een aantal meer zijn". Viel me nog mee.

Dus, let's get this clear. Ik voel me schuldig als ik na 4 jaar zijn gezin nog niet door heb. Hij is er na 28 levensjaren (zo ongeveer, hij heeft ook daar geen exacte hoeveelheid bij) nog niet achter. Ik schreef reeds dat het kennen van een gezin zo belangrijk is in Ghana. Schijnbaar is het kennen van een gezin hier anders dan ik een gezin 'ken'. Kennen is hier een keer zien, het huis zien, en daarna regelmatig op bezoek komen en bij elkaar zitten, vaak zonder iets te zeggen. (de groet-ceremonie is langer dat het gesprek, maar daar schrijf ik een andere keer wel over)

Het gebroken gezin-fenomeen in Nederland waar soms aardig wat psychologische klachten aanvast geplakt worden kan hier doorgetrokken naar een verspinterd/verbrijzeld gezin. Schijnbaar zonder al te veel psychische gevolgen. (Dit is overigens een opmerking onder voorbehoud, want de psychische gevolgen van dingen zijn heel moeilijk te zien als iedereen constant een lach op zijn gezicht heeft en vaak niet al te veel diepgang in gesprekken.)

Uiteindelijk zat ik daar met een vol hoofd en een chaotisch A4tje vol met pijlen, poppetjes en vraagtekens. (hoe geef je dat uberhaupt aan in een stamboom, meerdere vrouwen voor een man). Dit was slechts de uitwerking vanaf Hafiz zijn váder! In en hoekje van blad heb ik voor de vorm van mijn opa naar kleinkinderen opgetekend van vaderskant,rechttoe rechtaan.

African families... interesting!